In het eerste deel van dit driedelig blog hebben we stilgestaan bij het belang van begrip van de context om een bepaalde actie of gewenst effect te realiseren: je publiek, het doel en de vorm. Vervolgens is het cruciaal om een gepast type visualisatie te kiezen, welke de boodschap onderbouwt en eenvoudig is te begrijpen (Blog 1) In deel twee hebben we besproken hoe bepaalde visuele elementen onnodige verwerkingscapaciteit voor de hersenen innemen en vervolgens hoe de aandacht en focus op de juiste manier gestuurd kan worden (Blog 2).
Denk als een ontwerper en vertel een verhaal
De data bevat altijd een verhaal maar de software die je gebruikt ziet dit verhaal niet. Daarom is het belangrijk voordat je begint met het bouwen van je dashboard of andere vorm van communicatie een duidelijke structuur vast te stellen. Een handige manier om dit praktisch aan te pakken is het gebruik van een Story Board waarbij je low-tech, bijvoorbeeld met pen en papier, uittekent hoe je dashboard of presentatie opgebouwd dient te worden.Een algemene waarheid binnen de design wereld is dat vorm altijd volgt na functie. In andere woorden: Het is in eerste instantie belangrijk dat je nadenkt over wat de eindgebruiker uit een dashboard zou moeten kunnen halen (functie) en vervolgens nadenkt over welke visualisatie dit het eenvoudigst helpt te realiseren (vorm). Daarnaast zijn er een aantal concepten uit de design wereld waar we rekening mee kunnen houden om het gebruik en de effectiviteit van je dashboard te vergroten.
1. Bruikbaar en intuïtief design:
Zorg voor een intuïtief ontwerp waarbij je creatie als het ware ingebouwde aanwijzingen geeft voor het gebruik ervan. Als je nog nooit een mok hebt gezien is het gebruik van de mok voor de hand liggend; je pakt het object bij het oor. Op eenzelfde wijze moet het duidelijk zijn hoe het dashboard gebruikt dient te worden door bijvoorbeeld klikbare elementen als button weer te geven.
In het vorige blog bespraken we “pre-attentive attributes”, visuele aspecten die we als eerste waarnemen zonder erbij na te denken, welke zich uitstekend lenen om de aandacht en interactie met de visualisatie te sturen en zijn dus erg belangrijk voor effectief ontwerp. In het verlengde hiervan is het belangrijk niet te vergeten om zoveel mogelijk afleidingen of ruis te elimineren en stel jezelf de vraag: “Als ik dit element weghaal, verandert dit dan de boodschap?”. Niet alle data is even belangrijk. Daarom is het aan te raden hiërarchie aan te brengen in je dashboard door bepaalde elementen naar voren te halen (bijv. kleur, dikte) en andere de achtergrond in te drukken (bijv. grijstinten) zodat er een volgorde van verwerking ontstaat.
2. Toegankelijkheid:
Zorg dat je dashboard of visualisatie voor iedereen te begrijpen is. Hou het zo simpel mogelijk, compliceer niet onnodig, gebruik niet te veel of moeilijke woorden en hou het clean. Denk aan het gebruik van eenvoudig te lezen lettertype en blijf hierin consistent. Het zijn details die essentieel zijn om het gebruik van je dashboard te stimuleren en data gedreven bedrijfsvoering mogelijk te maken.
3. Estethiek:
Het oog wil ook wat en dit geldt zeker ook voor dashboard design. Uit respect voor je data en je eindgebruiker is het echt nodig om je visualisatie zo mooi mogelijk te maken door slim om te gaan met kleur, uitlijning en witte ruimtes. Je doet het goed wanneer het niet opvalt en gewoon comfortabel is om naar je werk te kijken. Dit verhoogt het geduld bij de gebruiker en de kans om je boodschap te doen landen.
4. Acceptatie:
Hou de conversatie met de eindgebruiker of klant altijd gaande want alleen wanneer het ontwerp door het publiek geaccepteerd wordt kan hier maximale waarde uit geoogst worden. Door klanten of eindgebruikers te betrekken bij het ontwerp en verschillende opties voor te leggen en bepaalde voor- en nadelen duidelijk te articuleren wordt het gebruik en acceptatie van het dashboard gestimuleerd.
De magie van een goed verhaal
Zou het niet mooi zijn, om net als bij een film, alle aandacht van het publiek te grijpen bij het communiceren met data waarbij ze halverwege alleen maar willen weten hoe het afloopt? En na maanden het verhaal of de boodschap moeiteloos kunnen reproduceren?
De mensheid communiceert al sinds jaar en dag door middel van verhalen en de Griekse filosoof Aristoteles kwam uiteindelijk met het idee dat elk verhaal een duidelijk begin, midden en eind moest hebben: context, probleem en oplossing. Dit idee is door de jaren heen verder uitgediept en verfijnd en kunnen we toepassen wanneer we communiceren met data.
Stel je voor, de eindverantwoordelijke voor de verkoop van een specifieke dienst of product maakt zich zorgen over de recente trend in conversies. Na het raadplegen van de juiste data kun je de volgende grafiek presenteren:
Na het rustig bestuderen van bovenstaande grafiek kun je constateren dat sinds juli de conversies via het Social Media kanaal enorm zijn gedaald. Om bovenstaande data daadwerkelijk effectief over te brengen gaan we de zes lessen toepassen die we inmiddels geleerd hebben. Denk na over de context (wie, wat, hoe), kies een passende visualisatie, verwijder onnodige afleidingen, creëer de juiste focus, denk als een ontwerper en zorg voor een verhaal met een duidelijk einde of aanzet tot actie. De volgorde in je verhaal kan wisselen; in veel gevallen is het binnen de bedrijfswereld gewenst te beginnen met de oplossing of de aanzet tot actie. Vergelijk nu onderstaande visualisatie met de vorige en ga voor jezelf na op welke manieren de lessen zijn toegepast om de boodschap effectief over te brengen.
Begrijp de context: De commercieel verantwoordelijke (wie) wil inzicht in de conversies en begrijpen waarom deze teruglopen (wat). Dit wordt gerealiseerd door de trend in conversies per acquisitie kanaal weer te geven (hoe).
Kies de juiste visualisatie: Wanneer data over tijd wordt getoond is de lijngrafiek gepast.
Elimineer overbodige afleidingen: rasterlijnen zijn hier overbodig. Principe van verbondenheid toegepast tussen horizontale as en tekstuele toevoeging en de twee relevante data punten. Principe van sluiting toegepast door kader te verwijderen. Door alle elementen uit te lijnen wordt het principe van continuïteit benut. Het kleurenpallet gebruikt voor de maanden is afleidend. Daarnaast is principe van gelijkheid toegepast door het gebruik van kleur, waarbij de in dit geval niet relevante kanalen tot een groep horen en naar de achtergrond worden gedrukt (grijstint).
Creëer de juiste focus: Door kleur en dikte aan te passen van de Social Media lijn springt deze eruit. Vervolgens worden de belangrijke data punten getoond en het procentuele verschil benadrukt. Belangrijke cijfers krijgen vervolgens ook door kleur de aandacht en functioneren in dit geval ook als signaalkleur.
Denk als een ontwerper: Handig gebruik van uitlijning, witte ruimtes, consistent lettertype en kleur voor een esthetisch verantwoord resultaat welke prettig is om naar te kijken.
Vertel een verhaal: Het begint in dit geval met het slot, de oplossing, welke aanzet tot actie. Hierna volgt de status quo (voorgaande maanden) en het zwangerschapsverlof als context welke hebben geleid tot het probleem: de daling in conversies gedreven door het Social Media kanaal. Over de oplossing valt altijd te twisten, het zou kunnen dat het aannemen van een extra werknemer overbodig is wanneer bijvoorbeeld de efficiëntie van de huidige content marketeer verhoogd kan worden door verbetering van de tooling of meer data gedreven en geautomatiseerde bedrijfsvoering.
Voortaan ben je in staat niet simpelweg wat grafieken te tonen maar juist een verhaal te vertellen met data welke aanzet tot actie omdat je de context begrijpt, gepaste visualisaties hebt gekozen, onnodige ruis hebt geïdentificeerd en geëlimineerd, denkt vanuit de mind-set van een ontwerper en de aandacht hebt gestuurd naar waar de gebruiker op moet focussen in een duidelijke verhaallijn.
Haal jij al voldoende waarde uit je data? Wacht niet langer af en vertaal je kostbare data naar de gewenste kostenbesparing, omzetkansen of kwaliteitsverbeteringen.